Tunnel of verdiepte liggging door Vught
In Plan 42 worden twee tunnels genoemd, één voor het spoor van/naar Eindhoven en één voor de A65. Zowel voor het spoor als voor de weg (A65) kan ook gekozen worden voor een verdiepte ligging (ook "open bak" genoemd). Op deze pagina wordt de verdiepte ligging toegelicht van zowel het spoor als van de A65.
Spoor
In Plan 42 ligt de spoorlijn van/naar Eindhoven vanaf de Postweg tot voorbij Klein Brabant in een tunnel. Dit is de meest optimale oplossing voor het treinverkeer door Vught.
Vanwege diverse voorschriften is een tunnel voor het treinverkeer niet altijd even gunstig. Zo zijn er eisen aan welke treinen tegelijkertijd in een tunnelbuis mogen rijden. Een tunnel legt in feite beperkingen op aan het treinverkeer. Daarnaast moeten veel extra installaties worden aangebracht om veiligheid te garanderen. Deze zogenaamde tunneltechnische installaties (treinstilstandsdetectie, blusvoorziening etc) maken een tunnel aanmerkelijk duurder.
Om voor Vught tot een goede oplossing te komen die betaalbaarder is, kan gekozen worden voor een zogenaamde "verdiepte ligging". De meest optimale variant hiervan is de volledig verdiepte variant: dat wil zeggen dat de totale hoogte in de grond verdwijnt. Het bovenste deel van de bovenleiding komt dan op de plaats waar nu de rails liggen. In feite is dit gelijk aan een tunnel, maar dan zonder dak. Op deze manier worden ook diverse doelen bereikt:
- goedkoper dan een tunnel
- aanzienlijke geluidsreductie (geluid komt voornamelijk van de wielen) t.o.v. spoor op maaiveld
- (zeer waarschijnlijk) minder trilling t.o.v. spoor op maaiveld
- vier overwegen verdwijnen (Helvoirtseweg, Esschestraat, Molenstraat, Wolfskamerweg)
- overweg Loonsebaan gaat niet meer dicht voor treinverkeer van/naar Eindhoven
- spoor is niet meer zichtbaar, dus veel minder bariérre-werking
Geluid- en trillingsreductie van een tunnel en verdiepte ligging zijn erg afhankelijk van de manier van bouwen. Hier dient dus voldoende aandacht voor te zijn. De vier overwegen die verdwijnen kunnen vervangen worden door viaducten over de open bak heen. Door deze viaducten wat breder te maken (zogenaamde stadsducten, zie onder) ontstaat een wat ruimtelijker effect en is bovendien nog veiliger ook. Vught wordt dan meer één geheel en de spoorlijn is minder aanwezig.
Op de randen van deze verdiepte ligging kunnen schermen van koudgebogen glas komen te staan. Deze reduceren het geluid nog meer en vormen tevens een goede afscherming. Koudgebogen glas wordt al op veel plaatsen toegepast. Doordat het van glas gemaakt is, is het transparant en daarom goed toepasbaar op plaatsen waar woonhuizen staan.
Door de verdiepte ligging nu al als een tunnel te ontwerpen maar nog niet zo uit te voeren, is het op een later tijdstip nog mogelijk om tegen geringe kosten de verdiepte ligging om te bouwen tot tunnel. Er moet dan nu al rekening gehouden worden met het te plaatsen tunneldek en tunneltechnische installaties. Er kan zelfs nu al ruimte gereserveerd worden voor tussenwanden.
Ik ben van mening dat een goed uitgevoerde verdiepte ligging voor het spoor van/naar Eindhoven een goed alternatief kan zijn voor een tunnel.
A65
Het deel van de A65 tussen de Helvoirtseweg en "de 4 Kolommen" ligt in Plan 42 geheel in een tunnel; daar boven op komt een weg voor afhandeling van het lokale verkeer, zie A65 in tunnel. Net zoals bij spoorwegen zijn tunnels voor wegverkeer duurder dan verdiepte liggingen. Daarnaast heeft men de laatste tijd slechte ervaringen met tunnels voor het wegverkeer, denk aan de landtunnels in de A2 bij Utrecht en de tunnels in de A73.
Ook de A65 kan verdiept worden aangelegd. Hierbij zal een optimum gezocht moeten worden tussen de diepte van de A65 en de hoogte van de viaducten die erover heen gaan. Bij de A2 nabij Best is al een verdiepte ligging zichtbaar. De gemeente Vught speelt nog met de gedachte dat de weg landelijk ingepast moet worden, aansluit bij de omgeving en Vught van zijn mooie kant moet laten zien. Een manier om dit te doen is door een schuin talud te gebruiken aan weerszijden. Een dergelijk talud neemt echter erg veel ruimte in beslag die mogelijk beter benut kan worden. Men dient zich het volgende af te vragen:
- moet de weg aansluiten bij de omgeving ?
- moet de weg Vught van zijn mooiste kant laten zien ?
Er wonen aan dit deel van de A65 gelukkig relatief weinig mensen en het verkeer raast alleen voorbij en is niet geïnteresseerd hoe mooi Vught is.
Door de A65 niet in een tunnel te leggen is er minder ruimte om de verbindingsweg aan te leggen voor het lokale verkeer (zie A65 in tunnel). Om zoveel mogelijk ruimte over te houden zijn verticale wanden te prefereren. De taluds die er waren bij de A2 zijn inmiddels ook allemaal vervangen door verticale damwanden. De lokale verbindingsweg kan nu geheel of gedeeltelijk ten noorden of ten zuiden van de A65 worden aangelegd. Er kan ook voor gekozen worden om aan de noordkant een éénrichtingsweg richting Helvoirt te leggen een aan de zuidkant de andere kant op. Op de lokaties waar nu verkeerslichten staan dienen uiteraard viaducten te komen.
Ook bij de verdiepte A65 kan met koudgebogen glas gewerkt worden om het geluid verder te reduceren, dit kan op de viaducten worden voortgezet.
Of de A65 in een tunnel of verdiept wordt aangelegd, in beide gevallen kan met de eerder genoemde halve aansluitingen gewerkt worden.
Spoor
In Plan 42 ligt de spoorlijn van/naar Eindhoven vanaf de Postweg tot voorbij Klein Brabant in een tunnel. Dit is de meest optimale oplossing voor het treinverkeer door Vught.
Vanwege diverse voorschriften is een tunnel voor het treinverkeer niet altijd even gunstig. Zo zijn er eisen aan welke treinen tegelijkertijd in een tunnelbuis mogen rijden. Een tunnel legt in feite beperkingen op aan het treinverkeer. Daarnaast moeten veel extra installaties worden aangebracht om veiligheid te garanderen. Deze zogenaamde tunneltechnische installaties (treinstilstandsdetectie, blusvoorziening etc) maken een tunnel aanmerkelijk duurder.
Om voor Vught tot een goede oplossing te komen die betaalbaarder is, kan gekozen worden voor een zogenaamde "verdiepte ligging". De meest optimale variant hiervan is de volledig verdiepte variant: dat wil zeggen dat de totale hoogte in de grond verdwijnt. Het bovenste deel van de bovenleiding komt dan op de plaats waar nu de rails liggen. In feite is dit gelijk aan een tunnel, maar dan zonder dak. Op deze manier worden ook diverse doelen bereikt:
- goedkoper dan een tunnel
- aanzienlijke geluidsreductie (geluid komt voornamelijk van de wielen) t.o.v. spoor op maaiveld
- (zeer waarschijnlijk) minder trilling t.o.v. spoor op maaiveld
- vier overwegen verdwijnen (Helvoirtseweg, Esschestraat, Molenstraat, Wolfskamerweg)
- overweg Loonsebaan gaat niet meer dicht voor treinverkeer van/naar Eindhoven
- spoor is niet meer zichtbaar, dus veel minder bariérre-werking
Geluid- en trillingsreductie van een tunnel en verdiepte ligging zijn erg afhankelijk van de manier van bouwen. Hier dient dus voldoende aandacht voor te zijn. De vier overwegen die verdwijnen kunnen vervangen worden door viaducten over de open bak heen. Door deze viaducten wat breder te maken (zogenaamde stadsducten, zie onder) ontstaat een wat ruimtelijker effect en is bovendien nog veiliger ook. Vught wordt dan meer één geheel en de spoorlijn is minder aanwezig.
Op de randen van deze verdiepte ligging kunnen schermen van koudgebogen glas komen te staan. Deze reduceren het geluid nog meer en vormen tevens een goede afscherming. Koudgebogen glas wordt al op veel plaatsen toegepast. Doordat het van glas gemaakt is, is het transparant en daarom goed toepasbaar op plaatsen waar woonhuizen staan.
Door de verdiepte ligging nu al als een tunnel te ontwerpen maar nog niet zo uit te voeren, is het op een later tijdstip nog mogelijk om tegen geringe kosten de verdiepte ligging om te bouwen tot tunnel. Er moet dan nu al rekening gehouden worden met het te plaatsen tunneldek en tunneltechnische installaties. Er kan zelfs nu al ruimte gereserveerd worden voor tussenwanden.
Ik ben van mening dat een goed uitgevoerde verdiepte ligging voor het spoor van/naar Eindhoven een goed alternatief kan zijn voor een tunnel.
A65
Het deel van de A65 tussen de Helvoirtseweg en "de 4 Kolommen" ligt in Plan 42 geheel in een tunnel; daar boven op komt een weg voor afhandeling van het lokale verkeer, zie A65 in tunnel. Net zoals bij spoorwegen zijn tunnels voor wegverkeer duurder dan verdiepte liggingen. Daarnaast heeft men de laatste tijd slechte ervaringen met tunnels voor het wegverkeer, denk aan de landtunnels in de A2 bij Utrecht en de tunnels in de A73.
Ook de A65 kan verdiept worden aangelegd. Hierbij zal een optimum gezocht moeten worden tussen de diepte van de A65 en de hoogte van de viaducten die erover heen gaan. Bij de A2 nabij Best is al een verdiepte ligging zichtbaar. De gemeente Vught speelt nog met de gedachte dat de weg landelijk ingepast moet worden, aansluit bij de omgeving en Vught van zijn mooie kant moet laten zien. Een manier om dit te doen is door een schuin talud te gebruiken aan weerszijden. Een dergelijk talud neemt echter erg veel ruimte in beslag die mogelijk beter benut kan worden. Men dient zich het volgende af te vragen:
- moet de weg aansluiten bij de omgeving ?
- moet de weg Vught van zijn mooiste kant laten zien ?
Er wonen aan dit deel van de A65 gelukkig relatief weinig mensen en het verkeer raast alleen voorbij en is niet geïnteresseerd hoe mooi Vught is.
Door de A65 niet in een tunnel te leggen is er minder ruimte om de verbindingsweg aan te leggen voor het lokale verkeer (zie A65 in tunnel). Om zoveel mogelijk ruimte over te houden zijn verticale wanden te prefereren. De taluds die er waren bij de A2 zijn inmiddels ook allemaal vervangen door verticale damwanden. De lokale verbindingsweg kan nu geheel of gedeeltelijk ten noorden of ten zuiden van de A65 worden aangelegd. Er kan ook voor gekozen worden om aan de noordkant een éénrichtingsweg richting Helvoirt te leggen een aan de zuidkant de andere kant op. Op de lokaties waar nu verkeerslichten staan dienen uiteraard viaducten te komen.
Ook bij de verdiepte A65 kan met koudgebogen glas gewerkt worden om het geluid verder te reduceren, dit kan op de viaducten worden voortgezet.
Of de A65 in een tunnel of verdiept wordt aangelegd, in beide gevallen kan met de eerder genoemde halve aansluitingen gewerkt worden.
Breed viaduct of "stadsduct"

Op de foto hiernaast (nabij Breda) is een zogenaamd "stadsduct" te zien over de snelweg A16 en de HSL-zuid heen. Door dergelijke viaducten (de breedte kan afhankelijk van de locatie gekozen worden) ook in Vught toe te passen ontstaan op maaiveld veel nieuwe inrichtingsmogelijkheden. Deze inrichtingsmogelijkheden zijn op zich niet belangrijk voor het spoor maar wel voor de leefbaarheid in Vught.